सूर्तीजन्य पदार्थको रोकथामको लागि क्यान्सर काउन्सिल नेपालको आयोजनामा एक दिवसीय अन्तरक्रिया सम्पन्न

नेपालमा ७५ प्रतिशत क्यान्सरका विरामी सूर्तीजन्य पदार्थको सेवनको कारण हो : विशेषज्ञ डा. किशोरकुमार प्रधानाङ्ग

काठमाडौं, ११ मंसिर । क्यान्सर काउन्सिल नेपाल र कम्युनिटी डिजिज प्रिभेन्सन एण्ड रिसर्च सेन्टर, रिक्रेयशन होलिडेको आयोजन ार प्रोगेसिभ फाईनान्सको सहकार्यमा सूर्तीजन्य पदार्थको असर तथा नसर्ने रोगहरूको बारेमा अन्तरक्रिया तथा जनचेतनामूलक सम्पन्न भएको छ। काठमाडौंको कपनमा रहेको जोसेफ हाईस्कुलमा आयोजित कार्यक्रममा वक्ताहरूले सूर्तीजन्य पदार्थको असरबारे सामूहिक जनचेतना फैलाउनुपर्ने र भूमिका निर्वाह गर्नुपर्नेमा जोड दिएका छन् ।

कार्यक्रममा क्यान्सर रोग रोकथामविज्ञ डा. किशोरकुमार प्रधानाङ्गले नेपालमा धेरैजसो मानिसहरुमा सूर्तीजन्य पदार्थको सेवनले क्यान्सर तथा नसर्ने रोग लाग्ने गरेको उल्लेख गरे । उनकाअनुसार ती विरामीहरु उपचारको लागि अन्तिम समयमा मात्रै अस्पताल जाने गरेको भन्दै यसमा सचेतना फैलाउनुपर्ने आवश्यकता औंल्याए । डा. प्रधानाङ्गले भने,‘नेपालमा अन्तिम समयमा मात्रै अस्पताल जाने गरेको पाईयो, यसको कारण उपचार खर्चपनि बढ्ने र उपचार प्रभावकारिता पनि कम हुन्छ, ७५ प्रतिशत क्यान्सरका विरामीहरु सूर्तीजन्य पदार्थको सेवनकै कारण भएको तथ्यांक छ, यसको लागि हामीले अब जनचेतना कार्यक्रम देशव्यापी रुपमा फैलाउनुपर्छ । सरकारले पनि यो विषयमा ध्यान दिनुपर्छ ।’

कार्यक्रममा रिपोर्टर्स क्लबका सभापति तथा प्राइम टिभीका अध्यक्ष ऋषि धमलाले क्यान्सर रोगको नियन्त्रणको लागि क्यान्सर काउन्सिल नेपालले खेलेको भूमिकाको प्रशंसा गरेका छन् । धमलाले आफू काउन्सिलको यो अभियानमा लामो समयदेखि जोडिएकोले देशव्यापी रूपमा अब सूर्तीजन्य पदार्थको असर तथा नसर्ने रोगहरुकोबारेमा जनचेतना फैलाउनुपर्नेमा जोड दिए ।

आफूले जीवनमा कहिल्यैपनि धुम्रपान नगरेको स्मरण गराउँदै स्वस्थ जीवनशैली अपनाउन विद्यार्थीहरुलाई सुझाव दिए । उनले भने,‘म दैनिक १८ घण्टा काम गर्छु । म कहिल्यैपनि नकारात्मक सोच राख्दिनँ, जहिल्यैपनि सकारात्मक सोच राखेर अघि बढ्दा जीवन स्वस्थ हुन्छ ।’ सो क्रममा उनले आफू कठिन मेहनत र परिश्रमकै कारण आजको अवस्थामा आईपुगेको पनि स्मरण गराए । उनले विद्यार्थीहरुलाई परिश्रमी र इमानदार बन्न प्रेरित गरे । देश बनाउनको लागि युवा पुस्ताको ठूलो हात हुने भन्दै हालै भएको जेन–जी आन्दोलनको पनि चर्चा गरे । देश बनाउने सवालमा सबैले सहकार्य गर्नुपर्ने भन्दै एकता नै बल भएको उल्लेख गरे । उनले भने,‘नेपालीहरुले अब सहकार्यमा जोड दिनुपर्छ । एकतामा बल दिनुपर्छ । एक अर्काले सम्मान गर्नुपर्छ । सहयोग गर्नुपर्छ ।’

क्यान्सर काउन्सिल नेपालका अध्यक्ष रुद्रलाल कडरियाले संस्थाले स्थापनाकालदेखि आजसम्म गरेका कामको चर्चा गरेका थिए । उनले सूर्तीजन्य पदार्थको रोकथामको लागि अभियान लिएर आफू शहरदेखि गाउँको दूरदराजसम्म पुगेको पनि स्मरण गराए । उनले सूर्तीजन्य पदार्थको रोकथामको लागि सरकार, नागरिक समाज, विद्यालय, अभिभावक र विभिन्न तह र तप्कामा रहेकाहरुबीच उचित सहकार्य हुनुपर्नेमा जोड दिए । उनले किशोरावस्थामा रहेकाहरुलाई दुव्र्यसनीबाट बचाउनको लागि अभिभावकले नै निर्णायक भूमिका खेल्नुपर्ने सुझाव दिए ।

उनले भने,‘प्रत्येक बालबालिकाको लागि उनीहरुको आफ्नो घर नै पहिलो पाठशाला हो । किशोर अवस्थामा पुगेकाहरुको लागि घरपरिवारले विशेष समय दिनुपर्छ, उनीहरुको आनीबानी र दैनिकीबारे परिवारको सदस्यले विशेष चासो दिनुपर्छ, यति गर्न सकियो भने उनीहरुलाई गलत र दुव्र्यसनीमा जानबाट राक्न सकिन्छ ।’ कडरियाले आफूहरुको अभियानलाई मिडियाले पनि सशक्त रुपमा साथ दिनुपर्ने र सोहीअनुसारको सकारात्मक भूमिका खेल्नुपर्ने सुझाव दिए ।

कार्यक्रममा विद्यालयका प्रिन्सिपल मनोज अधिकारीले स्वास्थ्यसम्बन्धी जनचेतनामूलक कार्यक्रम आफ्नो विद्यालयका विद्यार्थीहरुको उपस्थितिमा सम्पन्न भएकोमा खुशी व्यक्त गरे । उनले आगामी दिनमा पनि यस्ता कार्यक्रमको आयोजना गरिने विश्वास दिलाउँदै सूर्तीजन्य पदार्थको रोकथामको लागि विद्यालयले पनि प्रभावकारी कदम चाल्ने विश्वास दिलाए ।